Gastroparese – een minder bekende complicatie van type 1

Complicaties, we zijn er allemaal mee bekend. Ogen, bloedvaten, nieren, iedereen doet op zijn of haar manier z’n best om schade te voorkomen. Maar er zijn ook minder bekende complicaties van diabetes, zoals een vertraagde maaglediging.Vertraagde maaglediging, ook wel gastroparese genoemd, houdt in dat het voedsel langer dan normaal in de maag blijft. Normaal gesproken is na 4 uur zo’n 90% van het voedsel uit de maag verdwenen.¹ Bij mensen met vertraagde maaglediging duurt dit langer. Helaas komt dit bij mensen met type 1 diabetes wat vaker voor. Dit is extra lastig, omdat de insuline dan al in je lichaam kan zitten, terwijl het voedsel nog niet in je bloed terechtgekomen is. Gevolg: een enorme hypo.

Oorzaken
Maar hoe komt het eigenlijk dat gastoparese bij diabetespatiënten vaker voorkomt? Er zijn meerdere oorzaken te noemen. Een verhoogde bloedsuiker zorgt er acuut voor dat je maag zich langzamer leegt.¹ Daarnaast kan er bij type 1 diabetes schade aan de zenuwen optreden. Om onze maag zitten zenuwen. Dit is een onderdeel van het autonome zenuwstelsel, de zenuwen waar we zelf geen invloed op hebben. Ook deze zenuwen kunnen beschadigd raken en kunnen dan de maag niet meer goed aansturen om te legen.^1-2-3-4 Bovendien bevat de maag een soort pacemakercellen om ervoor te zorgen dat het voedsel goed gekneed kan worden. Bij mensen met type 1 diabetes geven deze cellen minder vaak een seintje om de maag in beweging te zetten, met als gevolg dat voeding langzamer verteerd wordt.^2-3

Klachten
Wat merk je hier zelf van? Bij een vertraagde maaglediging kan je last krijgen van een vol en opgeblazen gevoel, misselijkheid, braken en buikpijn.^1-2,4 Bij een vertraagde maaglediging zie je ook vaak hypo’s na het eten die je niet goed kunt verklaren.¹ Gelukkig hoeven we ons als we een keer last van een vol gevoel hebben niet direct zorgen te maken dat we last hebben van een vertraagde maaglediging. Er zijn een heleboel andere, ook onschuldige, oorzaken voor bovengenoemde klachten, zoals reflux of verstopping.²

Diagnose
Als je klachten hebt zoals misselijkheid, een vol gevoel of buikpijn, kan het handig zijn om naar je huisarts te gaan. Je arts zal je wat vragen stellen om meer te weten te komen over wat je precies voelt in je buik. Hierdoor kunnen andere aandoeningen, zoals een maagzweer, worden uitgesloten. Vervolgens zal de arts je lichamelijk onderzoeken en zal er naar je buik gekeken worden. Om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen, is er vaak aanvullend onderzoek nodig. Er kan bijvoorbeeld met een kleine camera in je maag gekeken worden.²

Behandeling
Wat kan je hieraan doen? Helaas is er nog geen wonderpilletje op de markt dat ervoor zorgt dat je maag zich sneller leegt. Er zijn wel medicijnen die de klachten wat kunnen verminderen.^1-2 Verder is het belangrijk om goed te letten op wat je eet. Vezels en vetten kunnen de spijsvertering nog meer vertragen.^1-2,4 Soms kan vloeibaar voedsel goed helpen, omdat de maag hiervoor minder moeite hoeft te doen om het richting darmen te kneden.² En als laatste is het belangrijk om goed op te letten met je insuline. Een sensor kan helpen om je inzicht te geven in je waardes na de maaltijd.² Overleg met je diabetesverpleegkundige of behandelend arts wat voor jou het beste is.

Bronnen:
Bloedsuiker – De wisselwerking tussen diabetes en darmen. Geraadpleegd 21-6-2016.
Kenneth L. Koch, Jorge Calles-Escandón. Diabetic Gastroparesis. Gastroenterology Clinics of North America 2015; 44: 39-57.
Gianrico Farrugia. Histologic Changes in Diabetic Gastroparesis. Gastroenterology Clinics of North America 2015; 44: 31-38.
Diabetes Fonds – Maag en darmen. Geraadpleegd 21-6-2016.
Afbeelding: http://www.dkfindout.com/uk/human-body/digestion/stomach/