Column Sanne – Relativeren
Laatst kreeg ik van een vriendin een artikel doorgestuurd. Het ging over voetproblemen bij mensen met diabetes en dat deze vaak over het hoofd gezien worden, met alle gevolgen van dien. Ze had er ook nog een kort berichtje bij geschreven: “goed op je voeten letten hé?” Ik weet dat ze het ontzettend lief bedoelde, maar ik wist gewoon niet zo goed wat ik met het berichtje aan moest.
Ik merk de laatste tijd wel vaker dat mensen toch anders reageren zodra ik ze heb verteld dat ik diabetes heb. Weliswaar is dit altijd tijdelijk en doen ze na een aantal dagen weer normaal, maar toch. Zo hadden we vorige week bij studiegroep een opdracht waarbij we risicofactoren voor hart- en vaatziekten moesten opnoemen. Ik droeg braaf mijn steentje bij door “roken” te roepen, maar na vier risicofactoren liep de groep vast. De tutor zei dat we er nog eentje misten. Omdat niemand antwoord gaf keek ze naar mij en vroeg of ik er nog één wist. Haar blik sprak boekdelen. Ik had door wat ze bedoelde en in mijn hoofd werd “diabetes” geroepen. Toch weigerde ik dit te zeggen. Ik weet niet precies waarom. Misschien was het omdat ik er geen aandacht naar wilde trekken, zit er nog steeds een stukje recalcitrante puber in mij dat zo nu en dan de overhand neemt, of het was gewoon de struisvogelmethode (complicaties, wat is dat?). Ik zei vol overgave “nee”.
Ik snap enerzijds wel dat mensen in mijn omgeving bij het woord “diabetes” aan mij denken. Of dat ze proberen het minder erg te laten lijken (de welbekende de oma van de tante van een vriendin en daar dan de broer van die heeft dat ook en die ging toen dood). Ik kan me soms best ergeren aan dit soort opmerkingen, want wat moet ik ermee? Maar ik kan het mensen niet kwalijk nemen. Ik doe het zelf namelijk ook. Relativeren lijkt een soort natuurlijk beschermingsmechanisme van de mens in moeilijke situaties. Als iemand je iets vertelt, wat in jouw ogen toch best iets heftigs is, waarmee je je geen raad weet, is het ook logisch dat je probeert de mededeling voor jezelf minder heftig te maken door er iets uit je eigen leven tegenover te zetten.
Daarom voor alle mensen die wel eens mensen met diabetes tegenkomen: ik hoef niet te weten wie je allemaal kent met diabetes. Je hoeft ook geen sorry tegen me te zeggen, jij kunt er net zo min als ik iets aan doen dat mijn bètacellen ermee zijn opgehouden. Je hoeft me ook niet te vertellen over het artikel over gangreneuze voeten dat je net hebt gelezen. Het is oké dat je je misschien enigszins ongemakkelijk voelt over deze mededeling. Je hoeft ook niet te proberen het minder erg te maken voor me. Ik heb het een soort van geaccepteerd en ik ben ook zeker niet zielig. Je mag best zwijgen of vragen stellen: zolang je maar normaal blijft doen. Gewoon zoals je deed voordat je wist dat ik diabetes had. Want in die ene minuut ben ik niet veranderd.
Ik heb diabetes, nou en?
ééndiabetes 