Column Anne – Ben jij gezond?
Als huppelende, vrolijke scholier kan ik niet anders zeggen, dan dat ik naast chronisch ziek ook ontzettend gezond ben. Mooie paradox, al zeg ik het zelf. Ik eet lekker gevarieerd, veel groente en fruit, op z’n tijd ook lekkere dingen. Ik sport twee of drie keer in de week: volleybal, geweldig leuk! Ik fiets naar school, kan op lichamelijk gebied ongeveer alles wat de gemiddelde huppelende, vrolijke vwo’er die níet chronisch ziek is ook kan (goed, behalve voetbal, dat is een ramp) en ook op psychisch gebied zijn er geen ernstige kortsluitingen. Tóch is de stempel chronisch ziek op me gedrukt, hoewel ik me totaal niet zo voel. Daarom zou ik graag het één en ander aan de kaak stellen …
Gezondheid is niet te definiëren als de afwezigheid van ziekte. Was het maar zo simpel… dan was bijna de hele wereldbevolking ongezond, op enkele geluksvogels na, hoewel bijna iedereen wel eens iets mankeert. Het is niet zo zwart wit als het lijkt. Je bent niet gezond of ongezond, daar zit ook nog wat tussenin: een gigantisch grijs gebied, waar eigenlijk iedereen in valt, want gezond en ongezond zijn twee uitersten. Niemand is zo gezond dat ‘ie nooit eens verkouden is of nooit eens het één of ander mankeert. Daarnaast is er ook niemand die alleen maar ongezond is, of alleen maar ongezond gedrag vertoont.
Gezondheid is immers niet samen te vatten in getalletjes, terwijl daar in de praktijk wel heel vaak de nadruk op ligt. Denk maar aan je gewicht, bmi’s, bloedsuikers, HbA1c’s, koolhydraten, de Simm’s classificatie (schaal voor schade aan je voeten), hoeveelheid eiwitten in je urine en nog véél meer. Ze kunnen tegenwoordig alleen in je bloed al zo veel dingen controleren dat ikzelf ook niet helemaal bij kan houden wat ze over mijn ‘gezondheid’ weten. Ziekenhuisdossiers zijn boekwerken bomvol getallen die gedurende je leven ooit gemeten of bepaald zijn, maar wat zeggen die getallen nu daadwerkelijk over jou en je gezondheid?
Als je het aan mij vraagt vind ik dat gezondheid een balans is. De cijfers in je ziekenhuisdossier hoeven niet allemaal perfect te zijn: je kunt een stukje lichamelijke gezondheid missen (doei alvleesklier!) in ruil voor wat meer geestelijke of sociale gezondheid (hoi optimisme!). Ik kan me dan ook heel goed vinden in de definitie van ‘gezondheid’ van de Nederlandse huisarts Machteld Huber, die zij met haar promotieonderzoek ontwikkeld heeft. De definitie staat toe dat mensen naast chronisch ziek óók gezond kunnen zijn. Ik hoop van harte dat deze definitie bijdraagt aan de manier waarop we naar alle mensen (ziek én gezond) om ons heen kijken:
”Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.”
Als het aan Huber zou liggen, ben ik één van de gezondste mensen op aarde.
En jij? Ben jij gezond?
ééndiabetes 