Q&A met Martyn – Hoe neem ik mijn gezondheid serieus?

“Heee Martyn, ik heb je artikelen gelezen en volg je sindsdien op Instagram en Facebook. Ik ben echt onder de indruk hoe je in het leven staat en wat je al hebt bereikt. Ik heb sinds mijn 16e type 1 diabetes en ben nu 25. Wat ik me afvraag is hoe je je doelen hebt bereikt? Ik werk in de ouderenzorg dus werk onregelmatig. Ik heb een fotografie opleiding gevolgd maar dit staat op een laag pitje en sporten doe ik met een personal coach.

Ik heb mijn gezondheid eigenlijk nooit echt 100% serieus genomen, terwijl ik wel weet wat de gevolgen zijn en gezondheid het belangrijkste is, maar heb hier niet genoeg motivatie voor. Eigenlijk wil ik meerdere (teveel) doelen bereiken waardoor ik mijn focus en motivatie snel kwijt ben. Ook ben ik snel moe. Ik zou graag willen dat ik bepaalde dingen zoals sporten/voeding zelfstandig kan doen. Ik hoop dat je me misschien kunt helpen. Groetjes, Maaike”

Maaike, bedankt voor je vraag! Laat ik beginnen met zeggen dat het fixen van je type 1 diabetes nooit helemaal loopt zoals je wilt. Je kunt zelfs het allerbeste plan bedenken, maar in de praktijk doet je lichaam precies waar-ie zelf zin in heeft. Daarom is er dus (helaas) geen pasklare oplossing voor en zul je echt tijd moeten vinden om aan je diabetes te werken.

Het goede nieuws is wel dat goed ingesteld zijn helemaal niet veel tijd uit je dag hoeft te kosten. Wat het echter wel van je vraagt is consistentie en toewijding. Zo is je bloedsuiker meten, spuiten of de juiste dingen eten helemaal niet tijdrovend, maar het moet wel gebeuren.

Een reden voor veel diabeten om met de pet ernaar te gooien (ik zeg trouwens niet dat jij dat doet), is een gebrek aan succesbeleving, gemixt met angst. Het is namelijk best lastig om iets vol te houden, als je niet meteen resultaat merkt of ziet. Wanneer er dan ook nog eens angst voor hypo’s of hypers is, wordt het verhaal nog lastiger. Zelfs faalangst kan om het hoekje komen kijken en voor een duiveltje op je schouder zorgen die je vertelt dat het je toch niet gaat lukken. Het gevolg is dat je ineens weer slecht gedrag goedpraat en plotseling lijken die oude leefgewoontes zo slecht nog niet. Voor je het weet, val je terug in je oude patronen.

“Sporten helpt namelijk enorm, maar is geen verplichting voor succes.”

Maar ik kan je verzekeren: de aanhouder wint altijd. Wanneer je namelijk het nieuwe leven hebt ontdekt en de voordelen die daarbij komen kijken, wil je never nooit meer terug.

Mijn tip is dus vooral om kleine stapjes te nemen. Zelf begon ik met de juiste voeding vinden voor mijn bloedsuikers, waarna mijn insulineverbruik met ruim 40% daalde. Ik viel af, kreeg meer energie en mijn geest begon eindelijk in m’n voordeel te werken – die vervelende duivel werd een engel.

Pas toen ik eenmaal gewend was aan mijn nieuwe insulinebehoeften en mijn nieuwe, keurige bloedsuikers, kon ik pas echt met sport aan de haal.

Sporten helpt namelijk enorm, maar is geen verplichting voor succes. Ook zonder sportschool of hardloopschoenen, kun je al van voordelen genieten. Een stukje wandelen of fietsen doet wonderen voor je bloedsuikers en levert je direct meer energie op – ook wanneer je, net als jij, soms weinig energie hebt. Ik garandeer je dat je het verschil zult merken. Zelfs op een slechte dag, waarbij je het liefst horizontaal in foetushouding wil blijven liggen, zorgt een wandeling of stukje fietsen echt voor meer energie. Datzelfde geldt natuurlijk ook voor nog actievere vormen van beweging.

Als ik je verhaal zo hoor, zou mijn advies daarom als volgt zijn: begin met het stabiliseren van je bloedsuikers door goede voeding.

Een paar tips die kunnen helpen: 

Eet snelle koolhydraten ALLEEN tijdens hypo’s. Er is niets mis met koolhydraten, maar kies wel de juiste. Stokbrood, gekookte aardappelen en witte rijst, zijn bijvoorbeeld wolven in schaapskleding waarmee je het onnodig lastig maakt voor jezelf. Havermout, zoete aardappel en all-bran zijn daarentegen juist fantastische opties waarmee je bloedsuikers veel stabieler blijven.

Eet eerst eiwitten en/of vetten en pas daarna je koolhydraten. Je piek zal veel minder zijn als je begint met eiwitten en vetten eten, voordat je je aan de koolhydraten waagt. Probeer het maar eens – het verschil is enorm. Bij hypo’s adviseer ik juist wel met koolhydraten te beginnen.

Eet losse koolhydraten alleen tijdens hypo’s. Zelf eet ik bijvoorbeeld nooit een losse cracker, een stuk fruit, of een boterham zonder dat hier iets van eiwit en/of vet bij zit. Net als de vorige tip, zal je bloedsuiker namelijk veel te snel stijgen, omdat de suikers snel worden opgenomen. Bij hypo’s kun je dit effect wel weer in je voordeel gebruiken, door juist geen vetten/eiwitten te nemen. Dextro’s en bananen zijn hierbij je beste vrienden. Sommigen houden natuurlijk van winegums, limonade of wat dan ook. Dat is natuurlijk ook prima, alleen is het hierbij soms wel lastiger om maat te houden. Een tros bananen wegwerken doe je namelijk niet zo snel 😉

Spuit insuline vóór een maaltijd. Vooraf spuiten vangt de klap beter op en zorgt wederom voor een minder grote piek. Daarnaast zul je hierdoor makkelijker bij de portie blijven die je vooraf had bedacht. Nb. Overleg de hoeveelheid en tijd met je diabetesverpleegkundige.

Drink suikers alleen tijdens hypo’s. Je maakt het jezelf zo ongelofelijk lastig als je suikerhoudende drankjes drinkt. Ja, zelfs suiker in je koffie/thee is onnodig. En nee, sap zou ik ook niet aanraden. Mijn advies is namelijk om ervoor te zorgen dat je niet te vaak koolhydraten naar binnen krijgt. Zelf eet ik bijvoorbeeld maar op specifieke momenten koolhydraten: Na het sporten, bij hypo’s en bij het ontbijt. Verder zo min mogelijk. Bij deze maaltijden eet ik vrij veel koolhydraten, dus ik eet zeker niet koolhydraatarm. Maar daarbuiten merk ik dat het makkelijker is als ik zo min mogelijk binnenkrijg, om hiermee onnodige pieken en dalen te voorkomen. Als je tussen maaltijden door dus ook nog suikerhoudende drankjes drinkt, is het haast onmogelijk om je bloedsuikers onder controle te houden. Je leeft dan van correctie op correctie en van piek naar dal.

Waarschijnlijk zul je merken dat als je deze tips opvolgt, dat het al een stuk makkelijker en beter gaat. Het meest vermoeiende aan diabetes zijn namelijk de schommelingen. Als je die kunt verminderen (door deze tips) krijg je meteen meer (positieve) energie. Dit helpt weer om de volgende stap te zetten, zoals bijvoorbeeld sport, in jouw geval. En voor je het weet, ben je ineens goed ingesteld en voel je je beter dan ooit. Het kan echt, maar vergeet niet het belang van consistentie en toewijding.

Volg Martyn op Instagram!

Heb je ook een vraag voor Martyn?!
Na zijn type 1 diabetes lang verwaarloosd te hebben, wist Martyn zijn levensstijl zo om te gooien dat zijn diabetes een goede plek in zijn leven kreeg. Inmiddels sport Martyn fanatiek en werkt hij bij Men’s Health als editor. Wil jij ook het roer omgooien? Wil je fanatiek sporten? Of heb je vragen over voeding en sporten? Martyn is ervaringsdeskundige met al 20 jaar type 1 diabetes en beantwoordt graag je vragen! Stel ze via onze Facebookpagina of mail ze naar info [at] eendiabetes.nl o.v.v. Vraag voor Martyn (dan zorgen wij dat je mail goed terecht komt – beloofd!).