Mike was jarenlang verslaafd en negeerde zijn diabetes

Mike van der Velde (32) heeft type 1 diabetes en was jarenlang verslaafd aan alcohol en drugs: ‘’Ik heb veel crimineel gedrag vertoond, veel gekke dingen gedaan en niet met diabetes geleefd, terwijl ik het wel heb. In die periode heb ik nooit mijn bloedsuiker gemeten. Geen enkele keer’’. Inmiddels is hij al tien jaar clean en heeft hij samen met 2 anderen een stichting opgezet om jongeren met gedrags- en verslavingsproblematiek te helpen.

Donja en ik worden ontvangen in het gebouw van stichting ‘Wij zijn BROER!’ in het noordelijke Alkmaar door een stel enthousiaste jongens die de deur openen. Ze nemen ons mee naar de keuken. Jan en alleman schudt ons de hand, er wordt ons een kopje koffie ingeschonken en we nemen plaats in een voorkamertje van het prachtpand. Het is niet wat ik me voorgesteld had bij een behandelomgeving voor jongeren met gedragsproblemen en verslaving. Helemaal niet. Op een bepaalde manier is het er best sfeervol en gezellig.

Al snel komt Mike binnen: een gezonde, lachende jongen, die enthousiast naar alle binnenkomende en weggaande mensen zwaait. Mike is 32 jaar en woont op een toplocatie in Alkmaar. Zo is het niet altijd geweest: ‘’Ik ben opgegroeid in een arbeidersgezin met een papa en mama die me heel veel liefde gaven. Vooral van mijn moeder kreeg ik zóveel liefde dat het soms een beetje verstikkend voor me voelde. Zo zorgzaam was ze! Ik heb een lieve vriendin met wie ik samenwoon en ze is in verwachting van ons kindje. Daarnaast ben ik, samen met 2 andere jongens, een tijdlang bezig geweest met het opzetten van stichting ‘Wij zijn BROER!’ waarmee we jongeren behandelen die zijn vastgelopen vanwege gedragsproblemen en/of verslaving. Ik heb veel drugs gebruikt, veel gevochten, veel gekke dingen gedaan en veel niet met diabetes geleefd, terwijl ik het wel heb.’’

De diagnose: ”Straks ben ik weer beter …”

Mike kreeg diabetes toen hij vijf was en weet nog maar weinig van zijn diagnose af: ‘’Mijn moeder heeft een dagboekje bijgehouden van de eerste periode, wat ik later nog heb kunnen teruglezen. Het was in ieder geval een heftige periode. Ik lag 2 weken in het ziekenhuis en kreeg kort daarna ook epilepsie. In het ziekenhuis vond ik het toentertijd wel prima. De zusters waren lief en gingen goed met me om. Na een week begon het wel wat te vervelen, maar de zusters hielden me bezig. Ik mocht mee in de keukenwagen en verstopte me in de keuken. Dat maakte dat het allemaal wel fijn was, maar ik was vijf en lag in het ziekenhuis met de intentie: straks ben ik weer beter.’’ Toen Mike naar huis mocht en 2 keer per dag moest blijven spuiten begon de ellende eigenlijk pas echt: ‘’Dat spuiten vond ik natuurlijk helemaal niet leuk!’’

Anders zijn en verslavingsgenen

Op school voelde Mike zich snel anders. ‘’Mijn omgeving was erg veel met me bezig. Als ik ergens wilde logeren moest mijn moeder mee met boeken bomvol uitleg. Ik had dan ook liever dat andere kinderen bij mij thuis kwamen spelen. Op school kreeg ik een speciaal tafeltje met een tafelblad dat je omhoog kon zetten, zodat ik leunend op mijn arm mijn taken kon maken, want ik was vaak moe door de schommelingen van mijn bloedsuiker. De meeste last had ik echter van de eenzaamheid. Ik voelde me anders en in de loop der tijd ging ik dat ‘anders zijn’ steeds meer omzetten in vechten en strijden.’’

Een verslaving ontstaat uiteindelijk door een combinatie van verschillende factoren, die ervoor zorgen dat je gevoeliger bent voor een verslaving. Mike legt uit hoe dat bij hem ging: ‘’De eenzaamheid, die voor mij heel erg gelinkt is aan diabetes, heeft de verslavingsgenen die sowieso in mijn lichaam zitten getriggerd. Ik was vaak in gevecht met mezelf en kon niet goed omgaan met onzekerheden en kwetsbaarheid. In combinatie met een flinke dosis impulsiviteit ben ik gaan gebruiken en snel verslaafd geraakt. Hoe ouder ik werd, hoe bewuster ik me werd van de problemen die diabetes me opleverden.’’

Verslavingen: ”Alles werd totaal onbelangrijk”

In de loop der jaren ging het steeds wat slechter: ‘’Toen ik twaalf was heb ik de ‘ketting der liefde’ van mijn moeder afgedaan. Het begon met lunchen met roze koeken, maar heel snel daarna, al een paar weken later, rookte ik mijn eerste joint. Ik vocht met alles en iedereen en diabetes werd toen totaal onbelangrijk. Ik ging niet meer naar de dokter en dacht niet meer over diabetes na. Ik spoot nog wel twee keer per dag de ‘standaard’ hoeveelheid, maar dat was alles.

In deze periode heb ik nooit mijn bloedsuiker gemeten. Geen enkele keer. Nooit. Maar ik weet uit ervaring dat je van een joint een enorme vreetkick kunt krijgen. Ik at bergen chocolade en een pak koeken. Toen ik klaar was met de middelbare school en ging werken kwam ik met uitdrogingsverschijnselen en een onwijze hyper in het ziekenhuis terecht. Waarschijnlijk had ik altijd een veel te hoge bloedsuiker.’’

”Later ging ik harddrugs gebruiken. Daarbij verbrandde ik juist veel energie. Als je bloedsuiker vervolgens erg zakt, voel je daar helemaal niets van, omdat je van de wereld bent. Ik heb veel situaties meegemaakt en ben met hypo’s van 1,4 over straat gelopen. Ik liep gewoon door, zolang mijn lichaam dat deed. Dat blijven doorgaan heeft ook te maken met het drugsgebruik: ik voelde die hypo nauwelijks, en kreeg energie van de drugs. Op die manier heb ik een bijna dodelijk ongeluk gehad toen ik 20 was. Ik had pillen geslikt, speed gesnoven, een potje gevoetbald en ben daarna in de auto gestapt. Dat was niet verantwoordelijk, maar ik dacht dat ik verantwoordelijk bezig was door extra goed op te letten. Achter het stuur ben ik weggezakt. Ik heb enorm veel geluk gehad met het feit dat er een boom in de weg stond, en dat ik zelf bijna het leven heb gegeven, in plaats van iemand anders.’’

‘’Gedurende mijn verslaving had ik eigenlijk continu het gevoel alsof ik in een hypo zat. Dat gevoel lijkt voor mij heel erg op het gevoel dat je hebt na het slikken van pillen of dronken zijn. Hetzelfde geldt voor afkickverschijnselen: ook die lijken heel erg op een hypo. Trillen, zweten, hoofdpijn, verward zijn en gek doen: ik kon dat nauwelijks onderscheiden.’’

Mike heeft nooit een geheim gemaakt van zijn diabetes: ‘’Ik vertelde meestal niets, maar had altijd een spuit in mijn broekzak zitten. Ik spoot gewoon op straat. Daar kreeg ik wel ooit opmerkingen over: ‘’Wat is dat? Wat gebruik jij!?’’ ‘’Nah, gewoon insuline’’.

Diabetes als redding

Ook werd ons duidelijk dat het helaas niet altijd goed afloopt: ‘’Ik kende iemand met diabetes die net zoveel gebruikte als ik. Die jongen heeft zichzelf gewoon hartstikke dood gebruikt. Hij keek ook helemaal niet meer naar zijn diabetes om en op een gegeven moment kreeg hij veel complicaties. Hij is begin 30 geworden. Vrienden van me kenden deze jongen goed en zij zorgden ervoor dat ik op zondag altijd wat fatsoenlijks at en dat ik spoot. Ik ging zo op een gegeven moment ook vier keer per dag spuiten, om beter ingesteld te raken. Ik denk dat het daarna wel wat beter ging met mijn bloedsuikers. Deze mensen zorgden ervoor dat ik wel bleef spuiten. Dat vergat ik heel vaak. Ik zorgde helemaal niet voor mezelf, dat deden zij. Op die manier heeft diabetes op bepaalde vlakken mijn leven gered.’’

Afkicken en de insulinepomp

Na de elf jaar waarin Mike actief drugs gebruikte, is hij op 27 augustus 2007 in een kliniek terecht gekomen: ‘’2 dagen later had ik mijn eerste hypo daar. Mijn bloedsuikers waren een grote chaos. Mijn lichaam vroeg om heel veel energie en ik werd ziek omdat ik gezonder begon te leven. Iedere keer als ik een hypo had kreeg ik weer een drugscontrole, omdat de symptomen zoveel op elkaar lijken. Ik ben daarna wel weer gaan prikken, maar niet met de intentie om het onder controle te houden. Meer omdat het moest, net als vroeger.’’

Gelukkig had hij steun: ‘’Ik had een counselor die zelf ook diabetes heeft en verslaafd was geweest. Dat heeft mij heel erg geholpen. Ik heb moeten leren om op een andere manier contact te maken met mensen, zonder te vechten.

Toen ik een jaar uit de kliniek was, ben ik overgestapt op de Animas-Vibe insulinepomp. Een insulinepomp is de beste uitvinding ooit! Ik ben hierdoor andere keuzes gaan maken en weer voor mezelf gaan zorgen. Ik voel me vrijer en flexibeler. Mijn HbA1c waarde is daardoor behoorlijk gedaald!’’

Complicaties?!

Hoewel het nu veel beter gaat met Mike, zijn er altijd zorgen die blijven: ‘’De tijd moet uitwijzen hoe groot de schade is geweest die ik heb overgehouden aan de jaren waarin ik veel gebruikte en diabetes geen onderdeel van mijn leven was. Dat vind ik wel heel spannend en eng. Ik ben best bang voor complicaties. Niet op dagelijkse basis, maar ik denk er wel regelmatig over na.

Ik heb heel lang gezegd dat ik nooit papa wilde worden, omdat ik bang was de diabetes door te geven. Ik wil dat een kind eigenlijk niet aandoen, maar nu word ik toch papa!

Het gaat nu hartstikke goed. Ik heb leren omgaan met mijn verslaving, want die zit er nog steeds. Ik heb al 10 jaar geen alcohol of drugs gebruikt. Mijn bloedsuikers zijn stabieler dan ooit. Ik merk nu pas dat er zo veel meer is wat invloed heeft op je bloedsuiker, zoals stress, spanning en emotie. Ik ben me daardoor veel bewuster van de diabetes en het is veel meer aanwezig. Ik kan er nu goed mee leven, maar ik kijk met smart uit naar medische vervolgstappen en om af te zijn van het prikken van mijn bloedsuiker. Ik prik m’n vingers er kapot aan!’’

Donja en ik lopen terug naar het station en we zijn allebei ontzettend onder de indruk. We grappen dat ‘alleen’ diabetes hebben eigenlijk maar niks voorstelt en we praten nog een beetje na. We hebben ontzettend veel waardering en respect voor alles wat Mike heeft opgebouwd en voor zijn verhaal. Het vereist veel moed om op zo’n manier te kunnen vertellen. Het was een bijzondere en waardevolle dag.