Feiten en fabels over brood

Wij, Nederlanders, hebben er een gewoonte van gemaakt om in veel gevallen bij twee van onze drie grote maaltijden per dag brood te eten. Ontbijt? Brood. Lunch? Brood.

En hoewel we tegenwoordig steeds meer afwijken van deze standaard, door bijvoorbeeld brood te vervangen door zuivel of salades, zijn er veel mensen die wel gewoon genieten van hun dagelijkse bammetjes.

Geruchten over brood

De laatste jaren gaan er honderden geruchten rond over boterhammen. Het zou slecht voor je zijn, teveel suiker bevatten en je zou er dik van worden. Laten we voorop stellen dat je dik wordt van een calorie-overschot, of dat nou calorieën zijn uit kwark of uit brood. Brood an sich is dus geen dikmaker. Dat er teveel suiker in zit of het slecht voor je is, is ook weer relatief: het hangt allemaal af van de combinatie van voedingsmiddelen die je naar binnen werkt en in welke mate je dat doet.

Wat is brood dan wel?

Brood is een bron van koolhydraten en, in bepaalde gevallen, van vezels. In de meeste gevallen wordt brood gemaakt van tarwe. Bij witbrood wordt de tarwe zover gezeefd dat er enkel bloem over blijft. Hierdoor zitten in witbrood veel minder vezels, vitamines en mineralen dan in bruinbrood en volkoren brood. Nee, dat is niet hetzelfde. Voor bruinbrood wordt meel gebruikt, en voor volkoren brood wordt volkoren meel gebruikt. In bruin brood zitten meer vezels, vitamines en mineralen dan in witbrood. In volkoren brood zitten deze het meest.

De glycemische index van brood

De glycemische index van de verschillende soorten brood verschilt. Wit brood heeft een hoge glycemische index, wat betekent dat je bloedsuikerspiegel er snel van stijgt. Bruinbrood en volkorenbrood hebben een lagere glycemische index. Maar, de meeste mensen eten brood met beleg, en dat beleg heeft ook weer een flinke invloed op de glycemische index van die bammetjes die je naar binnen zit te werken. Beleg je ze met vruchtenhagel? Dan gaat de glycemische index omhoog. Beleg je ze met pindakaas, avocado of ei? Dan gaat de glycemische index omlaag. Zo kun je dus zelfs de glycemische index (en bloedsuikerpiek) van wit brood verlagen door deze te combineren met een flinke laag pindakaas of avocado.

“Als je er voor kiest om brood te eten zijn er verschillende factoren waar je rekening mee moet houden als je je bloedsuikerspiegel stabiel wil houden”

Spelt, zuurdesem en koolhydraatarm brood

Als we dan de verschillende soorten brood die er tegenwoordig allemaal te koop zijn naast elkaar liggen kunnen we nog een en ander concluderen:

• Spelt is een ander graan dan tarwe. Als je overgevoelig bent voor tarwe heb je er dus baat bij om speltbrood te eten. Daarnaast is spelt over het algemeen minder bewerkt dan tarwe. Omdat we in West-Europa zoveel tarwe eten zijn er manieren ontwikkeld om zoveel mogelijk tarwe, zo snel mogelijk te laten groeien. Daardoor is o.a. de hoeveelheid eiwit in speltbrood hoger dan in tarwebrood.
• Zuurdesembrood zegt niks over het graan dat hiervoor is gebruikt. Zuurdesem is de toevoeging die in het broodbakproces wordt toegevoegd om het deeg te laten rijzen. Een alternatief voor zuurdesem is gist. Brood wat dus geen zuurdesembrood is, daar zit gist in. Je kunt dus volkoren zuurdesembrood eten, wit zuurdesembrood of zuurdesembrood van spelt.
• Koolhydraatarm brood betekent dat er 30 procent minder koolhydraten in zitten dan in normaal brood. In een normale boterham zit zo’n 15 gram koolhydraten, terwijl in een koolhydraatarme boterham dus 5 a 10 gram koolhydraten zitten. Dit wordt normaliter gedaan door de toevoeging van lijnzaad of zonnebloempitten. Daardoor verandert ook de glycemische index van brood: deze wordt lager door de toevoeging van vetten. Ook bevat koolhydraatarm brood vaak meer vezels doordat er verschillende soorten zemelen aan zijn toegevoegd.
• Brood van de bakker bevat meestal minder toevoegingen dan brood uit de supermarkt. Daardoor proef je verschil maar zal je lichaam (en bloedsuiker) ook anders reageren op dit brood.

Kortom: brood is dus niet slecht voor je en je wordt er ook niet dik van, maar het heeft wel invloed op je bloedsuikerspiegel. Het beleg wat je op je brood eet beïnvloedt dit nog eens extra. Als je er dus voor kiest om brood te eten zijn er verschillende factoren waar je rekening mee moet houden als je ook nog eens je bloedsuikerspiegel stabiel wil houden. Een gouden regel is er helaas niet: het is een kwestie van uitproberen wat voor jou het beste werkt.

Of je kiest ervoor om geen brood te eten. Houd er dan wel rekening mee dat brood voor veel mensen een primaire bron van vezels is. Gezien het belang van vezels voor je stoelgang, cholesterol en het feit dat je door vezels een vol gevoel hebt, is dat wel belangrijk om in je achterhoofd te houden.

Bronnen: www.brood.net, gezondheidsnet.nl